Motivasiya məktubu müraciətçinin sənədlərindən ən vacib olanıdır. Bəs onu necə yazmaq olar? Məqalədə misallar, tövsiyələr, eləcə də ümumi yolverilən səhvləri qeyd edəcəyik.
Qəbul komissiyaları sadəcə olaraq fərqlənmə diplomları, qızıl medallar, olimpiadalarda qələbələr və digər nailiyyətləri olan abituriyentlərin sənədləri ilə “doludur”. Bəs minlərlə müraciətçinin arasından həqiqətən qeydiyyatdan keçməyə layiq olanları necə seçmək olar?
Bu yazıda qəbul dünyasına bu qərarı verənlərin gözü ilə baxacağıq. Həmçinin digər müraciətlər arasında sənədlərininzin itməyəcək bir motivasiya məktubu yazmağı öyrənəcəksiniz.
Bu sadə deyil
Vudro Vilson adına İctimai və Beynəlxalq Münasibətlər Məktəbinin qəbul komissiyasının rəhbəri Ruth Millerin bu barədə fikirləri yerinə düşür: ” Motivasiya məktubu ilə özünüzü reablitasiya edə bilərsiniz (əgər çatışmazlıqlar varsa) və ya bütün qəbul şanslarını məhv edə bilərsiniz “
Artıq qed etdiyimiz kimi Motivasiya məktubu müraciətçinin sənədlərindən ən vacib olanıdır. Qalan yazılar və sənədlər motivasiya məktubu qədər şəxsiyyətiniz haqqında məlumat verə bilməyəcək. Maraqlarınızı və nailiyyətlərinizi, arzularınızı və ümidlərinizi bir neçə yüz sözə sığdırmalısınız. Bu asan deyil, amma vacibdir, çünki unikallığınızı göstərir. Hətta aşağı səviyyədə dil və ya kiçik nailiyyətlər onun nümayişinə mane olmayacaq.
Motivasiya məktubunun formatları və quruluşu
Motivasiya xarakterli esselərin əksəriyyətini iki kateqoriyaya bölmək olar – strukturlaşdırılmamış məktublar və müsahibə şəklində esselər və ya konkret suallara cavab verən qısa esselər. Sonuncu tez-tez MBA namizədləri tərəfindən yazılır. Strukturlaşdırılmamış essedə namizəd sərbəst şəkildə özü haqqında məlumat verir – nailiyyətləri, şəxsi keyfiyyətləri, maraqları, təcrübəsi və gələcək üçün hədəflərin qeyd edir. Adına baxmayaraq, strukturlaşdırılmamış bir essedə müəyyən bir plana uyğunluğu təmin etmək məsləhətdir. Misal üçün:
Seçim 1: Dünən – Bu gün – Sabah
- Universitetdə uğurla təhsil almaq üçün lazımi təcrübəm var;
- Hal-hazırda mən gələcək inkişaf üçün bilik əldə etmək istəyirəm;
- Proqramınız bu məqsədlər üçün idealdır, çünki onunla mən nail ola bilərəm…
Seçim 2: Mən – Siz – Biz
- Nailiyyətlərinizin, istedadlarınızın, maraqlarınızın təsviri;
- Seçilmiş proqram mənim ambisiyalarıma tam uyğundur;
- Proqramınızla birlikdə mənim potensialım aşağıdakı nəticələr verəcəkdir:…
Seçim 3: Nə – Niyə – Nə məqsədlə
- Mən tam olaraq nəyi öyrənmək istəyirəm;
- Niyə mən bu xüsusi ixtisası öyrənmək istəyirəm, niyə mənim üçün bu qədər vacibdir;
- Seçdiyim proqram mənim məqsədlərimə çatmağa kömək edəcək…; almağı gözləyirəm…
Motivasiya məktubunun mətnini təşkil etmək üçün məsləhətlər
- Müəyyən bir universitetin tələbləri . Bu, magistratura proqramında yer almaq istəyənlər üçün xüsusilə vacibdir. Bəzi universitetlər müxtəlif magistr proqramları üçün bir yox, iki motivasion esse tələb edir. Digərləri isə sizdən motivasiya məktublarının yalnız əl ilə yazılmış versiyalarını, hətta mürəkkəbin rəngini bildirməyinizi tələb edir. Dəqiq təlimatları seçilmiş universitetin rəsmi saytında tapa bilərsiniz.
- Oxucunun diqqətini cəlb etmək və onu bütün hekayəni sona qədər oxumağa məcbur etmək üçün girişə hansısa orijinal mühakimə və ya həyat faktı ilə başlamaq daha yaxşıdır;
- Ən maraqlı faktları məktubun əvvəlində və ya heç olmasa birinci yarısında təqdim etmək daha yaxşıdır, çünki qəbul komissiyasının üzvünün mesajınızı sona qədər oxumaq istəyəcəyini heç kim bilmir.
- Hekayənin məntiqi və ardıcıllığı : məktubu oxuduqca onun əsas xarakteri ədəbi personaj kimi həyatın bütün sahələrində inkişaf etməlidir.
- Təqdimatın asanlığı. Mətni kiçik abzaslara bölün, uzun bəzəkli ifadələrdən qaçın. Mürəkkəb iştirakçı və iştirakçı ifadələr səhv və durğu işarələri ilə qarışıqlıq riskini artırır, buna görə də onlardan qaçınmaq lazımdır. Hər bir abzas başlanğıcı, kulminasiyası və həlli ilə bir quruluşa malik olmalıdır. Nitq sadə və başa düşülən olmalıdır, baxmayaraq ki, yüksək ixtisaslaşdırılmış terminlərin istifadəsi olduqca məqbuldur və hətta onların mənasını aydın başa düşsəniz, təşviq olunur.
- Sonda məktubu ümumiləşdirməli, qısaca ümumiləşdirməli və universitetlə gələcək əməkdaşlığa ümid etdiyinizi bildirməlisiniz . Məktubu oxuduqdan sonra xoş bir dad olmalıdır, özünü tənqid və digər mənfiliklərlə bitirməyin.
Orijinallıq uğurun açarıdır.
Motivasiya məktubunun orta ölçüsü 300 sözdür, lakin bəzi abituriyentlər üçün bəyanat vermək üçün hətta 30 söz belə kifayətdir. Belə nümunələrdən biri, Stenford Universitetinin qəbul komissiyasını təəccübləndirən Naycel adlı tələbənin onu cəmi üç cümlə ilə tamamladığı essedir. Təxmini bu fikri formalaşdırır:
” Universitetdə ingilis dilini öyrətmək istəyirəm. Bunun üçün mənə PhD dərəcəsi lazımdır. Bu səbəbdən doktoranturaya müraciət edirəm .”
Bu, mütləq Nayjeli cəsarətli, riskli, işgüzar və hətta təkəbbürlü bir insan kimi təsvir edir. Əgər özünüzü belə təqdim etmək istəyirsinizsə, o zaman bunu buna uyğun etməlisiniz. Ancaq unutmayın ki, Nigelin məktubu hər şey və ya heç nə mərcidir. Şübhəsiz ki, hər bir komisiyada belə bir məktubu təhqiredici və hətta hörmətsiz hesab edəcək bir adam olacaq, baxmayaraq ki, hələ də professorlardan birinin təsdiqini almaq şansı var.
Canlı stil
Kağızdakı personajı canlandırmağa çalışın. Sadəcə yazmamalısınız: “Mən mağazada vitrin yığan olaraq çalışırdım və bir gün həyatımı boş yerə yaşamamaq və tamamilə yoxa çıxmamaq üçün universitetə daxil olmağa qərar verdim .” Eyni fikri niyə belə ifadə etməyək: “Bir çərşənbə axşamı işlədiyim mağazada 10-cü dəfə idi eyni vitrini yenidən səliqəyə salanda 10-cu qutunu vitrinə yerləşdirdim və başa düşdüm ki, bu monoton iş mənə potensialımı inkişaf etdirmək və reallaşdırmaq imkanı vermir. Qərara gəldim ki, universitetdə təhsil almaq mənim xilasım olacaq .” Hər iki misal euni fikirdən ibarətdir, lakin ikincisi aydın şəkildə komitə üzvünü məktubu sona qədər oxumağa məcbur edəcək.
Akademik keçmişdə mübahisəli məqamların izahı
Akademik keçmişinizdə mübahisəli məsələlər varsa, qəbul komissiyasının etibarını itirməmək üçün onlar haqqında danışın. Məsələn, semestrlərin birində yalnız C qiymətləriniz var idi. Bu vəziyyətdə, buna səbəb olan şeylər (emosional problemlər, həyat çətinlikləri) haqqında qısa bir paraqraf yazmağa dəyər, sonra bunun öhdəsindən nə qədər məharətlə gəldiyinizi nümayiş etdirin və indi GPA kifayət qədər yüksəkdir. Bu vəziyyətdə düzgün oynamaqla siz çətinliklərin öhdəsindən gəlməyi bacaran məqsədyönlü insan obrazını çəkəcəksiniz.
İş təcrübəsi və staj
Əgər siz artıq bir yerdə işləmisinizsə və ya təcrübə keçmisinizsə, bunu motivasiya məktubunuzda qeyd etməyi unutmayın. Seçdiyiniz peşə ilə birbaşa əlaqəli olan məşğulluq detallarına xüsusi diqqət yetirin. Görülən işi və qazandığınız təcrübəni qəbul meyarları ilə necə əlaqələndirə biləcəyinizi düşünün.
Bacarıqlar, bacarıqlar və nailiyyətlər
Qəbul məmurları sizin güclü tərəflərinizlə maraqlanır: istedadlarınız, bacarıqlarınız, idman və intellektual yarışlarda qələbələr, təqaüd proqramlarında iştirak və s. Nailiyyətlərin heyranlıq yaratması heç də vacib deyil, xatırladığınızı qürurla və ürəyinizdəki hərarətlə söyləmək kifayətdir. Musiqi məktəbində müvəffəqiyyətlə imtahan verdi, müxtəlif klublara baş çəkdi, xeyriyyəçilik etdi. Sizdən istedadlı, çox yönlü və maraqlı bir insan kimi danışan anları təsvir etmək vacibdir. Eyni zamanda, qəbul komissiyasının üzvlərini bacarıq və nailiyyətlərin quru siyahısı deyil – bunun üçün CV var – sizin əldə etdiyiniz təcrübəni əks etdirmək və nəticə çıxarmaq bacarığınız maraqlıdır.
Sonda isə qeyd etmək istərdik ki, yaxşı bir esse bir gecədə yazıla bilməz. Buna görə də, son tarixdən bir neçə həftə, hətta aylar əvvəl hazırlaşmağa başlamaq çox vacibdir.
Rahatlıq üçün bütün lazımi prosesləri üç mərhələyə ayıracağıq: hazırlıq, əsas və yekun.
Xaricdə təhsil ilə bağlı suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
